In tijden van rampspoed vluchten de Rijken naar het platteland. Ook dit jaar ontvluchtten ze de grote steden, toen duidelijk werd dat sprake was van een Corona pandemie op wereldschaal. Overal ter wereld kochten ze goed beschermde buitenverblijven. Maar natuurlijk wel met behoud van hun lifestyle…
De geschiedenis toont echter aan dat ze gelijk hebben. In perioden van grote omwentelingen kunnen mensen zich buiten de grote steden beter handhaven. De ervaring van het afgelopen jaar met de pandemie, de verregaande aantasting van onze aardse leefomgeving, de wereldwijde instabiele politieke en economische situatie, zou voor de vooruitzienden onder ons de aanleiding kunnen vormen proactief ook de grote steden nu al de rug toe te keren en naar de provincie (-steden) te verhuizen.
Ik verwacht sowieso dat de toekomst tot een terugkeer naar kleinere lokale gemeenschappen zal leiden. De grote steden zullen een toenemende bron van sociale chaos gaan vormen. Zoals de Engelse krant de Guardian recent schreef: ‘de pandemie heeft in de grote steden de verarming, de ongelijkheden en de structurele politieke onrust meer dan ooit bloot gelegd’. Teveel mensen, te klein behuisd met te weinig onderlinge sociale verbondenheid. De grote steden zullen in de toekomst daarnaast ook nog gevoeliger worden voor technologische verstoringen, denk aan de elektriciteitsvoorziening, telecom-storingen telefoon en internet, de pin-netwerken van de banken, de afvalverwerking en de distributie en het transport van voedsel.
We zullen in de toekomst allemaal een behoorlijk deel van onze welvaart in moeten gaan leveren binnen een kader van ook nog eens hogere belastingen, minder overheidsvoorzieningen en verdergaande digitale bureaucratisering van de overheid. We kunnen in die situatie buiten de grote steden onze autonomie beter en veiliger behouden, minder consumptief (en minder competitief) wonend en werkend, met een kleinere onvermijdbare ecologische voetprint. Machteloosheid kan dan in ieder geval plaats maken voor actief lokaal handelen.
Ik schets absoluut geen ideaalbeeld, maar een mijns inziens onvermijdbare ontwikkeling. We verkleinen onze eigen leefwereld, maar we krijgen er wel wat voor terug: schonere lucht om te ademen en ruimte om te wonen. We kunnen ons weer vestigen in gemeenschappen met echte mensen om ons heen, in plaats van te leven via beeldschermen in virtuele netwerken. Net als Neo in de film ’the Matrix’: terugkeren naar een menselijk leven op menselijke schaal in de echte werkelijkheid. Minder individualistisch dat wel. Dat eist echter wel een ruimer denkend toleranter, minder geopinieerd ego en een behoorlijke portie welwillendheid jegens anderen.